Hoe pak je het aan?

Heb jij te maken gehad met verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag, waarbij er voor jou een grens is overschreden? Denk hierbij aan een trainer die discriminerende opmerkingen maakt over de huidskleur van een (jeugd)speler of een trainer die alleen maar schreeuwt naar je wat je allemaal fout doet. Of een collega die zijn/haar hand op je bil heeft gelegd en seksuele opmerkingen maakt. Er is iets gebeurd, waardoor jij je onveilig, verdrietig en niet op je gemak voelt. Dit kan alleen maar opgelost worden als je dit meldt.

In welke vorm dan ook je te maken krijgt met grensoverschrijdend gedrag, als je de volgende stappen volgt dan helpt dat om dit op te lossen:

Stap 1: Signaleren

Erken het onprettige gevoel bij jezelf. Iemand kan een grens bij je overschrijden. Dit kun je lichamelijk voelen door onder meer een raar gevoel in je buik of verbaal door onder meer een agressieve reactie. Vaak reageert je lichaam ook met de zogenaamde ‘fight/flight/freeze-reactie’. Dit houdt in dat je tegen het gedrag vecht middels een reactie, of ervoor vlucht, of niet weet wat te doen of te zeggen. Door deze reactie reageer je anders/niet dan dat je achteraf graag had gedaan. Neem dit gevoel serieus en volg de verdere stappen om dit op te lossen.

Stap 2: Vastleggen & Melden

Bouw een dossier op en verzamel bewijsmateriaal, zoals appjes of mailtjes. Doe een melding via het formulier onderaan de pagina. Beschrijf hierin wat er wanneer is gebeurd. Wat is er gezegd; wat heb je zelf gevoeld?

Stap 3: Steun en support zoeken

Zoek steun bij een teamgenoot, collega of vriend(in). Je hebt een vervelende ervaring en voelt je onprettig, waardoor het fijn is om dit met iemand te bespreken en gesteund te worden. Vraag ook om zijn/haar gevoel bij de situatie en bespreek het met je leidinggevende/trainer of de vertrouwens(contact)persoon.

Stap 4: Aanspreken

Waarschijnlijk de moeilijkste stap, maar wel de meest doeltreffende. Spreek de ‘dader’ aan. Dit kun je zelf doen door voorbeelden te geven van zijn/haar gedrag, waarbij jij je onprettig voelde. Leg ook uit wat dat gedrag met jou deed en hoe je het graag anders ziet. Dit kan ook gedaan worden door de vertrouwens(contact)persoon.

Iedereen die iets is overkomen, heeft gezien of wetenschap van heeft, kan een melder zijn. Denk aan sporters, ouders, omstanders, bestuursleden, trainers, coaches, begeleiders, barmedewerkers, artsen, schoonmakers, enzovoort. Een melder is dus niet per se het slachtoffer of de beschuldigde. Mocht je grensoverschrijdend gedrag willen melden kan dit uit jouw naam of kun je dit anoniem melden via het meldpunt. Onderaan de pagina bevindt zich het meldpunt. Wanneer je een melding doet, komt dit bij de vertrouwenscontactpersoon terecht. 

Stap 3 van ‘Slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag’  is ‘Steun en support zoeken’. Je kunt hierbij in vertrouwen worden genomen door een teamgenoot of collega. Je wilt hem of haar ook graag helpen om zich weer prettiger te voelen en de situatie op te lossen. Daarvoor kun je onderstaande stappen volgen:

Stap 1: Luisteren

Luister goed naar wat de ander te zeggen heeft, zonder dat je een waardeoordeel velt. Wat jij als normaal ervaart kan voor de ander erg kwetsbaar en/of vervelend zijn.

Stap 2: Vragen stellen

Voor een goed gesprek moet er doorgevraagd worden. Stel vragen en ben oprecht geïnteresseerd in de situatie en het gevoel van de ander. Vraag ook naar de vervolgstappen. Kun je hierbij helpen? Als de ander geen verdere actie wil ondernemen, maar het voor jou toch niet goed voelt om het niet te melden, vraag dan of je het anoniem mag melden. Wanneer je een melding doet, komt dit bij de vertrouwenscontactpersoon terecht. 

Stap 3: Steun en support bieden

Bied ook in een later stadium steun en support. De ander kan later mogelijk weer emotioneel worden, omdat iets hem/haar herinnert aan een eerdere vervelende situatie. Sta dan ook klaar. Luister, stel vragen en stel de ander gerust.

Je kunt ook zelf aangesproken worden op je eigen gedrag. Dit gedrag kan bewust of onbewust een nare situatie veroorzaakt hebben bij de ander. Hij/zij heeft het als vervelend ervaren. Schiet niet gelijk in de verdediging en blijf rustig. De ander heeft het lef en de stap gezet om je gedrag te bespreken. Zelf wil je dit ook graag oplossen en nieuwe grensoverschrijdende situaties voorkomen. Volg daarvoor onderstaand stappenplan:

Stap 1: Evalueren

Evalueer je eigen gedrag. Herken je wat de ander zegt? Het is niet makkelijk om hier kritisch naar te kijken en te erkennen dat je gedrag ongewenst is geweest. Dit is een grote stap in het voorkomen van toekomstig ongewenst gedrag.

Stap 2: Bespreken

Bespreek je eigen evaluatie ook met de ander. Ga open het gesprek in en luister naar de ander. Bied excuses aan als je onbewust een grens hebt overschreden en bespreek hoe je in de toekomst verder met elkaar om wilt gaan.

Stap 3: Steun zoeken

Voel je je onterecht beschuldigd van grensoverschrijdend gedrag en heeft dat je geraakt? Zoek dan steun bij een teamgenoot, collega, vriend(in) of doe een melding bij de vertrouwenscontactpersoon via het meldpunt.